پای ورزشکار یک عفونت قارچی است که بر روی لایه بالایی پوست پا تأثیر می‌گذارد، به خصوص هنگامی که پاها گرم، مرطوب و تحریک شده باشد. قارچی که باعث ایجاد پای ورزشکار می‌شود Trichophyton نام دارد. قارچ پای ورزشکار فقط در صورت مساعد بودن شرایط، پوست را آلوده میکند (به یک محیط گرم و مرطوب نیاز دارد)، به عنوان مثال، در داخل یک کفش ورزشی! به همین دلیل، فقط در حدود 0.75 درصد از افرادی که مرتباً پابرهنه راه می‌روند به این بیماری مبتلا هستند.
با این حال، تا حدود 70 درصد از مردم در بعضی مواقع پای ورزشکار را تجربه می‌کنند. این عارضه معمولاً بین انگشتان پا ایجاد می‌شود که سوزش، قرمزی و خارش علائم آن هستند. همچنین باعث پوسته پوسته شدن پوست در برخی افراد نیز می‌شود.
این بیماری شایع‌ترین نوع عفونت قارچی است. اگرچه مسری است، معمولاً پای ورزشکار با داروهای بدون نسخه قابل درمان است. اما افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند یا دیابت دارند، باید به محض رشد پای ورزشکار به پزشک مراجعه کنند.
علل پا ورزشکار
قارچ پا ورزشکار،Trichophyton ، یک درماتوفیت است، مربوط به سایر قارچ‌ها که باعث ایجاد عفونت در پوست، مو و ناخن‌های انسان می‌شود. این قارچ‌ها روی پوست انسان بی‌ضرر هستند. تا زمانی که پوست خشک و تمیز باشد، تولید مثل آنها محدود است. با این حال، در شرایط مرطوب و گرم، آنها به سرعت تکثیر می‌شوند.
کفش‌های تنگ احتمالاً باعث ایجاد پای ورزشکار می‌شوند زیرا انگشتان پا را به هم می‌فشارند و باعث ایجاد شرایط ایده‌آل برای رشد قارچ‌ها می‌شود. کارشناسان می‌گویند که کفش‌های پلاستیکی که بیشتر پا را گرم و مرطوب می‌کنند، بیشتر از کفش‌هایی که از مواد دیگر مانند چرم یا جیر ساخته شده‌اند، باعث این عارضه می‌شوند.
اگر جوراب‌ها مرطوب و پا گرم باشند، خطر ابتلا به پای ورزشکار بیشتر است.
می‌توان پای ورزشکار را از طریق تماس مستقیم و غیرمستقیم پخش کرد:
- تماس مستقیم از پوست به پوست، ممکن است هنگامی که کسی محل آلوده فرد را لمس کند.
- تماس غیرمستقیم که در آن قارچ‌ها می‌توانند از طریق سطوح آلوده، پوشاک، جوراب، کفش، ملافه و حوله به فرد منتقل شوند.
پای ورزشکاران معمولاً در اطراف استخرها و دوش‌های عمومی پخش می‌شود، این مکان‌ها معمولاً مرطوب و گرم هستند. افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، مستعد ابتلا به پای ورزشکار هستند.
[mustread posts=”12543″]
علائم پای ورزشکار
پوست موجود در پا، به ویژه در بین انگشتان، خارش می‌گیرید، همچنین احساس سوزش نیز احساس می‌شود. پوست ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- خشکی
- پوسته پوسته شدن
- قرمزی
- فلس دار
- ترک خوردن
گاهی اوقات، پوست دچار ترک خوردگی می شود و ممکن است به وجود آمده یا پوسته پوسته شود و تاول‌های خارش‌دار و تورم ایجاد کند. عفونت‌های باکتریایی گاهی اوقات می‌توانند در کنار این بیماری ایجاد شوند. هنگامی که پای ورزشکار شدید است و باعث ایجاد زخم‌های باز در پوست می‌شود، به ضعیف شدن باکتری‌ها منجر می‌شود.
در صورت عدم درمان، این خطر وجود دارد که عفونت از ناحیه پا به انگشتان پا گسترش یابد. ممکن است بثورات در طرفین و کف پاها ایجاد شود. در موارد نادر، پای ورزشکار می‌تواند به دستان فرد منتقل شود، این به عنوان tinea manuum شناخته می‌شود. علائم آن بسیار شبیه به کسانی که در پاها آن را تجربه می‌کنند.
افرادی که بلافاصله پس از لمس کردن ناحیه آسیب دیده روی پای خود دست خود را شستشو نمی‌دهند در معرض خطر بیشتر این عارضه در دست‌ها قرار دارند. اگر بیمار منطقه آسیب دیده را خراشیده و قسمت‌های دیگر بدن را لمس کند، عفونت می‌تواند گسترش یابد. لازم است به محض پیدایش علائم، پای ورزشکار را درمان کنید. پس از تماس با منطقه آسیب دیده، شستشوی کامل دست‌ها با آب و صابون بسیار مهم است.
تشخیص پای ورزشکار
با مشاهده علائم و نشانه‌های برجسته، می‌توان این بیماری را تشخیص داد. اما ممکن است پزشک بخواهد شرایط دیگری مانند درماتیت، پسوریازیس یا عفونت پوستی کم درجه را رد کند.
رایج‌ترین تست به عنوان هیدروکسید پتاسیم ضایعه پوستی شناخته شده است. در این آزمایش، پزشک نمونه‌ای از بافت آلوده را خراشیده و آن را در هیدروکسید پتاسیم (KOH) قرار می‌دهد. محلول KOH سلول‌های انسانی را از بین می‌برد و سلول‌های قارچی را تنها می‌گذارد. این موارد را می‌توان با استفاده از میکروسکوپ مشاهده کرد.
درمان پای ورزشکار
کرم‌های حاوی میکونازول معمولاً برای پای ورزشکار توصیه می‌شود. در اکثر موارد، علائم پای ورزشکار خفیف است و بیمار نیازی به مراجعه به پزشک ندارد. داروهای OTC را می‌توان در داروخانهها خریداری کرد که در پاک کردن عفونت مؤثر هستند.
در موارد شدید، پزشک ممکن است داروی ضد قارچی قوی‌تری تجویز کند که معمولاً بلعیده می‌شود. این قارچ‌ها باعث ایجاد علائم می‌شوند. داروهای ضد قارچ به شرح زیر است:
- قرص
- پودرها
- مایعات
- اسپری
- کرم‌ها
بیشتر داروهای موضعی را می‌توان بدون نسخه خریداری کرد. موضعی به این معنی است که به طور مستقیم روی پوست اعمال می‌شود. داروساز ممکن است یکی از داروهای ضد قارچ زیر را توصیه کند:
- کلوتریمازول
- اکونازول
- کتوکونازول
- میکرونازول
- ترابینافین
- سولکونازول
[mustread posts=”12819″]
طیف وسیعی از داروهای ضد قارچ موضعی برای خرید آنلاین وجود دارند. این داروهای خوراکی ممکن است توسط پزشک تجویز شوند یا به دلیل شدت علائم و یا اگر داروهای موضعی مؤثر نبودند، موارد زیر تجویز شوند:
- گریزوفولوین
- ایتراکونازول
- ترابینافین
آنتی اسیدها می‌توانند در جذب ضد قارچ‌های خوراکی اختلال ایجاد کنند. ضد قارچ‌های خوراکی همچنین ممکن است بر عملکرد برخی داروهای ضد انعقادی تأثیر بگذارند.
به بیماران سالخورده و خردسالان نباید برخی از انواع ضد قارچ داده شود. با داروساز، پزشک یا پرستار مشوتر کنید و یا جزوه‌ای که با دارو همراه است را با دقت بخوانید.
دوز ممکن است برای کودکان متفاوت باشد. برخی از داروها توسط کبد متابولیزه می‌شوند و ممکن است نیاز به خون‌گیری داشته باشند تا مطمئن شوند کبد بیمار قبل از مصرف سالم است.
برخی از ضد قارچ‌ها نباید در دوران بارداری مصرف شوند، در حالی که برخی دیگر ممکن است در سیستم تولید مثل زن و مرد دخالت کنند. افرادی که باردار هستند، یا قصد دارند فرزندی داشته باشند باید به پزشک مراجعه کنند.
هیدروکورتیزون
اگر پوست بسیار دردناک است و تورم زیادی وجود دارد، پزشک ممکن است استفاده از هیدروکورتیزون را توصیه کند. داروهای هیدروکورتیزون با دوز کم می‌توانند بدون نسخه یا به صورت آنلاین خریداری شوند؛ دوزهای بالاتر به نسخه نیاز دارند.
درمان‌های خانگی پای ورزشکار
می توان مراحل را در خانه انجام داد:
- پاها را اغلب با صابون و آب بشویید
- برای پاکسازی تاول، پا را در آب نمک یا سرکه رقیق خیس کنید
- برخی شواهد نشان می‌دهد که خیساندن پا در محلول روغن درخت چای می‌تواند کمک‌کننده کند.
- اطمینان حاصل کنید که پا پس از شستن کاملاً خشک است، خصوصاً بین انگشتان پا
- جوراب‌های نخی تمیز بپوشید
- برای خشک نگه داشتن پاها، اغلب کفش و جوراب را عوض کنند
- حوله‌ها را مرتباً بشویید و آنها را به اشتراک نگذارید
جلوگیری از پای ورزشکار
برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به پای ورزشکار می‌توان همیشه پا، کفش و جوراب را تمیز کرد.
کارشناسان موارد زیر را توصیه می کنند:
- روزانه دو بار پا را با آب و صابون بشویید. همیشه بین انگشتان پاها را تمیز کنید.
- پاها را خشک نگه دارید. استفاده از پودر تالک ضد قارچ در پاها می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- تا حد امکان در خانه پابرهنه راه بروید.
- کفش را به محض تمام شدن ورزش از پاها در آورید.
- به خصوص در ماه‌های گرم، کفش‌هایی با تهویه مناسب بپوشید. بهترین مواد برای کفش‌ها چرم هستند.
- قبل از پوشیدن جوراب، جوراب ساق بلند یا لباس تنگ، مطمئن شوید که پا خشک است. جوراب‌هایی را بپوشید که از موادی ساخته شده‌اند که رطوبت را از پاها دور میکند، مانند پنبه، ابریشم یا پشم.
- هنگام قدم زدن در استخرهای عمومی و اتاق‌های تعویض لباس و مناطق حمام، دمپایی استخری بپوشید.
- مرتباً کفش را عوض کنید. کفش برای خشک شدن به زمان نیاز دارد.
- کفش را به اشتراک نگذارید.
- حوله های شخصی خود را مرتباً بشویید.
- اگر حیوان خانگی در خانه ریزش مو داشته باشد، این می‌تواند نشانه‌ای از پای ورزشکار باشد، آن را به دامپزشک ببرید. انسان‌ها می‌توانند پای ورزشکار را از حیوانات خانگی نیز بگیرند.
[mustread posts=”9622″]
اگر كودكی پای ورزشكار داشته باشد، باز هم می‌تواند به مدرسه برود اما باید به معلم گفته شود تا قبل و در طی كلاس‌های تربیت بدنی (زنگ ورزش) اقدامات مناسب انجام شود. کودک هنگام مدرسه نباید پا برهنه راه برود.
عوارض پای ورزشکار
اگرچه علائم پای ورزشکار عمدتاً خفیف است، و عوارض آن نادر می‌باشد، اما متخصصان می‌گویند بهتر است سریع درمان شود. درمان زودرس خطر عوارض را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد.
- عفونت قارچی ناخن: پای ورزشکار بدون درمان ممکن است در شرایطی که به آنشیومایکوزیس معروف است، به ناخن‌های پا منتقل شود. ناخن ضخیم، مات، سفید و خُرد می‌شود. ممکن است در پوست زیر ناخن درد و التهاب وجود داشته باشد. عفونت‌های ناخن پا درمان نشده، در نهایت ممکن است منجر به درد و مشکلات بیشتر در پوشیدن کفش یا حتی راه رفتن شود.
- عفونت باکتریایی ثانویه: در صورت بروز این مشکل، پا ممکن است دردناک، گرم و متورم شود.
- سیستم لنفاوی آلوده: عفونت ممکن است گاهی به سیستم لنفاوی سرایت کند. لنفانژیت یک عفونت عروق لنفاوی است.
- سلولیت: این یک عفونت باکتریایی در اعماق پوست است. ممکن است پوست، چربی و بافت نرم آسیب دیده باشد. سلولیت درمان نشده می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند سپتی سمی (مسمومیت خون) یا عفونت استخوانی شود. اگرچه یک عارضه بسیار نادر از پای ورزشکار است، اما سلولیت باید بلافاصله با آنتی بیوتیک درمان می‌شود.
- آلرژی: برخی از افراد به قارچ‌هایی که باعث ایجاد این بیماری می‌شود حساسیت دارند، این می‌تواند باعث ایجاد تاول روی دست یا پاها شود.